Početna strana

Bjeluša |   Bogojevići |   Brekovo |   Cerova |   Dobrače |   Dragojevac |   Grdovići |   Grivska |   Kruščica |   Latvica |   Mirosaljci |   Pogled |   Radobuđa |   Radoševo |   Severovo |   Stupčevići |   Trešnjevica |   Vigošte |   Virovo |   Visoka |   Vrane

Ime sela

MalinjakUz dolinu reke Moravice na površini od 2,532,63,54 ha prostire se Trešnjevica, četvrto selo po veličini u ariljskoj opštini. Ovo, slobodno možemo reći, prigradsko naselje broji oko 1000 meštana u oko 240 domova. O Trešnjevici koja je sve do 1945. godine pripadala Dragačevskom okrugu, prve podatke nalazimo u popisu Smederevskog sandzaka iz 1476. go-dine.

Zabeleženo je da selo Prekanac (staro ime Trešnjevice) pripada kazu Brvenik. Etimološki reč Prekanac bi moglo da znači selo preko klanca ili selo koje čuva klance: Prekanac, Brusnicu (današnji Brusnik) koji je bio u sastavu Trešnjevice i Malič. To svedoči da je ovo staro naselje, koje postoji od davnina. Već u narednom popisu stanovništva, iz 1525. godine za ovo područje pominje se drugi toponim – Črešnjevica. To navodi na pretpostavku da je selo verovatno dobilo ime po trešnjama, kojih je bilo mnogo, a u prilog tome svedoče i podaci da se u Radaljevu i Lisi, graničnim selima sa Trešnjevicom, i danas u nekim domaćinstvima za trešnju kaže črešnja. U dužini od 5200 m kroz Trešnjevicu protiče i Trešnjevačka reka, pa se postavlja pitanje da li je selo dobilo ime po reci, ili reka po selu, ili su i jedno i drugo dobili ime po trešnjama.

Ovo pretežno brdsko-planinsko područje graniči se sa selima ariljske i ivanjičke opštine, Mirosaljcem, Belim Kamenon, Lisom, Radaljevom, Dobračama i Stupčevićima. Administrativno, selo je podeljeno na osam zaselaka: Gradina, Žiravanj, Janjići, Lukovići, Korita, Rijeka, Čakaja, Grnje i Donje polje.

Stanovništvo dragačevskih opština, uključujući i Trešnjevicu, većinom je doseljeničko. Starosedelaca je veoma malo, i to su uglavnom potomci onih meštana koji su na ovim područjima živeli i pre 17. veka. Intenzivnije naseljavanje počelo je početkom XVIII veka, a najveći broj doseljenika bio je iz Crne Gore i Hercegovine. Ljudi su bežali iz krajeva koji su bili pod Turskom nastojeći da izbegnu zulume i pogubljenja. Vremenom broj stanovnika se povećavao, a prema postojećim podacima prirodni priraštaj u Trešnjevici je nešto veći u odnosu na druga sela ariljske opštine. Prema podacima koje je u svojoj monografiju izneo Bogoljub Mitrović više od polovine stanovnika naseljeno je u zaseocima Gornje i Donje polje.

Kafane pretvorene u učionice

Školska zgradaPo popisu stanovništva Dragačevskog sreza 1859. godine Trešnjevica je imala 91 domaćinstvo, a nijedan učenik nije išao u sresku školu u Guči. Četrdesetak godina kasnije, 1895. godine, u selu je bilo 119 pismenih glava. Razlog tome verovatno je bilo otvaranje škole u susednim Mirosaljcima, 1868. godine, koju su trešnjevački đaci pohađali u narednih gotovo sto godina.

Sve do posle Drugog svetskog rata Trešnjevica nije imala svoju školsku zgradu. Škola u Mirosaljcima, gde su nastavu pohađali još i deca iz Dragojevca i Cerove postala je premala za sve učenike tako da se početkom 1946. godine, januara meseca, u Trešnjevici otvara prva školska zgrada, a prva učiteljica bila je Kosana Kosa Mijuškovšć. Za potrebe nastave iznajmljene su dve kafane, jedna Svetolika Lukića, a druga Veljka Tankosića.

Međutim, činjenica da se jedna učionica nalazila u Trešnjevici, a druga u Stupčevićima, otežavala je rad tako da se ubrzo javlja potreba da ovo selo ariljske opštine dobije veću školsku zgradu. Gradnja iste završena je i prvi đaci u nju su krenuli školske 1950/51. godine. Sve do školske 1978/79. škola u Trešnjevici je bila osmorazredna, nakon čega je ukinuta tako da su od toda pa sve do 1999. nastavu u selu pohađali samo učenici nižih razreda, od 1. do 4. Po rečima današnjeg predsednika MZ, g. Predraga Stojkovića, nova osmorazredna škola sa najsavremenijom opremom sagrađena je zahvaljujući u najvećoj meri Radosavu – Lalu Sekuliću, rodom iz Radaljeva.

Ponovno vraćanje viših razreda u Trešnjevicu bilo je sasvim opravdano s obzirom da ovde nastavu pohađaju i deca iz Stupčevića, donji deo sela Dobrači, Radaljevci i granični deo Mirosaljaca. Za samo godinu dana škola je napravljena, i zvanično je otvorena, na Vidovdam 28. juna. a prvi đaci od 1. do 8. razreda krenuli su da pohađaju nasta-vu od školske 2000/2001. Danas je to jedna od najsavremenijih škola u Srbiji i trenutno broji oko 150 učenika uključujući i predškolce za koje je takođe obezbeđen učenički prostor u okviru nove školske zgrade. Inače, trebalo bi napomenuti da škola radi kao Izdvojeno odeljenje matične škole "Jezdimir Tripković" u Latvici.

Crkvica na Gradini

Gradina je jedan od zaselaka na teritoriji Trešnjevice i po narodnom predanju to je ostatak grada, zadužbine srpskog cara Rapana, koji je stradao u zemljotresima. Na samom vrhu Gradine, na nadmorskoj visini od 670 m, smeštena je crkvica posvećena Svetom Iliji. U svojim zapisima koje je putujući kroz Srbiju ostavio Feliks Kanic zabeleženo je da je ona verovatno podignuta na ruševinama rimske stražarske kule. Narodna predanja kazuju drugačije. Veruje se da je crkvica na tajanstven način osvanula jednog jutra na Gradini. Razne se priče ispredaju u vezi s tim. Uglavnom se sve svode na dve. Po jednoj crkvica je preletela na ovo mesto iz Prilika kada su Turci pokušali da je obesvete, a da ju je Bog na tajanstven način sačuveo i preneo iz Radaljevskog polja, a po drugoj, Srbi su je obnoć, uz Božiju pomoć preneli na vrh Gradine.

Crkvicu su Turci u više navrata spaljivali, ali ju je narod iznova obnavljao. Obnovljena je 1811. godine i u njoj se tri puta godišnje obavlja služba Božija, na Bele poklade, Ilindan i Usekovanje glave Krstiteljeve.

Kao što postoje različite pretpostavke o tome kako je Crkvica sagrađena na steni koja se zove Čota, tako postoje i razna verovanja vezana za crkvicu na Gradini. Postoji verovanje da onaj ko dođe na bogosluženje u crkvicu na Gradini, a da nije grešan, može slobodno da obiđe oko crkve, a da se ne strmoglavi u ponor. Ako se neko odluči na takav poduhvat trebalo bi da ga izvede tri puta uzastopno. Ako je neko grešan, a uspeo je obići oko crkvice tri puta, trebalo je razumeti znak da su mu gresi oprošteni.

Trešnjevica nekad i sad

Nakon Drugog svetskog rata Trešnjevica se naglo počela razvijati i od nekadašnjeg sela koje je živelo u velikoj nemaštini i siromaštvu, razvila se u jedno od bogatijih u ariljskoj opštini. Po rečima predsednika mesne zajednice, g. Predraga Stojkovića danas u Trešnjevici ima nekoliko samostalnih privatnih firmi, koje se uglavnom bave porodičnim biznisom; stolarska radnja Nedeljka Poledice bavi se proizvodnjom podnih gazišta, ograda, brodskog poda i lamperije, zatim firma Mira Radovića, koji se bavi kartonažom. Na teritoriji MZ nalaze se dve hladnjače, "Jugotrejd" vlasnika Toma Petrovića i "Smrznuto voće". Tu je i privatno preduzeće "Itro-kop" Dragomana Jovanovića koje se bavi proizvodnjom nameštaja. Nekada su u selu postojale i dve kafane koje su zatvorene, tako da danas imamo samo jednu prodavnicu. Stanovništvo se uglavnom bavi voćarstvom, i to proizvodnjom maline, kupine, šljiva, jabuka, a od ove godine zasađeno je negde oko 1ha i 40 ari borovnice. Prema podacima sa kojima raspolaže MZ oko 110 hektara je pod malinom, zasadi jabuka i krompira rasprostranjeni su na po 70 hektara, dok je pod šljivom, uglavnom su u pitanju stari zasadi, nekih tri-desetak hektara.

U proteklom periodu najveći deo sredstava uložen je u izgradnju i rekonstrukciju putne mreže koja je duga oko 50 km. Glavni problem je činjenica da je vrlo malo asfaltnih puteva, uglavnom je to makadam, tako da smo asfaltirali nekih 2,5 km prema Gradini, zatim, urađen je put uz Brezovac u dužini od 5 km, i moram da napomenem da nam je u izgradnji ove trase dosta pomogao i Lale Sekulić. Meštani zaseoka Rijeke zainteresovani su za asfaltiranje puta u ovom delu sela čime bi se spojili sa putem prema Kotraži. Postoje nagoveštaji da bi se to moglo raditi naredne godine. Mesna zajednica je spremna da uz učešće meštana finansira i podasipanje puta prema Sretenovićima i Vesovićima u dužini od 1000 metara Mlađo Pantović je svojim sredstvima proširio i uradio deo puta do porodične kuće. Otkupio je zemlju i proširio stari put koji je do tada bio teško prohodan i nepodesan za održavanje. Mesna zajednica je spremna da izdvoji deo sredstava neophodnih za ravnanje i podasipanje puta, jer će time nekoliko kuća u ovom zaseoku dobiti put. Izgradnja rasvete je vrlo bitna i na tom planu smo već nešto i uradili.

Seoski put

- Proširena je postojeća rasveta postavljanjem novih 28 lampiona u dužini od 1200 m. U saradnji sa EPS-om izvršena je rekonstrukcija niskonaponske mreže i postavljeno je oko 200 bandera. Mesna zajednica učestvovala je u radovima iskopavanja rupa i betoniranja nosećih stubova. Ostalo je da se zameni još nekih 150-200 drvenih bandera betonskim. U toku je izrada projekta za vodovod dužine 4000 m, a do kraja godine trebalo bi da se uradi i projekat kanalizacione mreže u dužini od 1200 m. Trudimo se da na svaki način našim meštanima olakšamo i učinimo život boljim – ističe na kraju g. Stojković.

S. R.